Thu Phương FSCLàm sao để con thích học tiếng Anh luôn là trăn trở của nhiều phụ huynh khi trẻ dễ chán, khó tập trung hoặc sợ ngôn ngữ này vì áp lực điểm số. Trẻ chỉ thực sự yêu tiếng Anh khi được tiếp cận theo cách tự nhiên, nhẹ nhàng và gắn với sở thích hằng ngày. Cùng FPT Schools tìm hiểu 12 cách đơn giản, dễ áp dụng tại nhà và tạo nền tảng cho con tự tin giao tiếp trong tương lai.
Vì sao nhiều trẻ không thích học tiếng Anh?
Nhiều trẻ không thích học tiếng Anh không phải vì “không có năng khiếu”, mà vì các yếu tố tâm lý – môi trường – phương pháp chưa phù hợp. Khi nhìn kỹ hơn, có thể thấy rõ những nguyên nhân phổ biến sau, mỗi nguyên nhân đều có tác động đủ lớn để khiến trẻ dần mất hứng thú.
Trước hết, cách học quá nặng về ghi nhớ khiến trẻ dễ chán. Một khảo sát nhỏ của Cambridge ghi nhận 72% trẻ cảm thấy khó chịu khi phải học từ vựng theo kiểu chép đi chép lại, trong khi chỉ 27% thấy hứng thú với phương pháp này. Khi trẻ không hiểu từ dùng vào đâu, việc học trở thành nhiệm vụ nặng nề.
Bên cạnh đó, áp lực điểm số khiến trẻ sợ tiếng Anh trước khi kịp thích nó. Một nghiên cứu tại Việt Nam cho thấy 60% học sinh tiểu học lo lắng khi phải kiểm tra tiếng Anh, ngay cả với dạng bài đơn giản. Tâm lý sợ sai làm trẻ ngại nói, dẫn đến ít thực hành và càng ngày càng thiếu tự tin.
Tiếp theo, trẻ thường thiếu môi trường giao tiếp tự nhiên. Nhiều bé chỉ tiếp xúc tiếng Anh trong 2 – 4 tiết/tuần ở trường; so với tiếng Việt mà trẻ nghe 10 – 12 tiếng/ngày, sự chênh lệch này khiến tiếng Anh khó trở thành phản xạ. Khi không nghe đủ, trẻ rất khó nói.
Cuối cùng, trẻ dễ mất hứng nếu bài học không sinh động. Nội dung khô, ít hình ảnh, ít hoạt động đóng vai hoặc trò chơi khiến trẻ cảm giác tiếng Anh “khó – buồn – xa lạ”. Không có cảm xúc tích cực, trẻ khó gắn bó lâu dài với môn học này.
Nhìn tổng thể, trẻ không thích học tiếng Anh chủ yếu vì thiếu niềm vui, thiếu trải nghiệm thật và thiếu cảm giác thành công khi học. Khi những rào cản này được tháo gỡ, trẻ sẽ mở lòng với ngôn ngữ một cách tự nhiên hơn, giống như cách các em từng học tiếng Việt mỗi ngày mà không cần gượng ép.
>> Xem thêm: Cách dạy trẻ lớp 1 tập viết đúng chuẩn chữ đẹp ngay từ đầu
Làm sao để con thích học tiếng Anh? 12 cách ba mẹ có thể áp dụng ngay
Khi tìm kiếm câu trả lời cho Làm sao để con thích học tiếng Anh? 12 cách ba mẹ có thể áp dụng ngay, phụ huynh thường mong một phương pháp vừa hiệu quả vừa phù hợp tâm lý trẻ. Một khi tiếng Anh trở thành phần tự nhiên trong sinh hoạt hằng ngày, trẻ sẽ học mà không cảm thấy bị ép buộc.
Tạo môi trường tiếp xúc tự nhiên mỗi ngày
Tạo môi trường tiếp xúc tự nhiên mỗi ngày giống như mở cho trẻ một “kênh sóng tiếng Anh” chạy đều đặn mà không gây áp lực. Trẻ càng nghe nhiều, càng quen âm, càng dễ bắt chước và hình thành phản xạ. Ba mẹ có thể bật nhạc thiếu nhi tiếng Anh khi con chơi, cho con xem hoạt hình ngắn có phụ đề, hoặc dùng những câu giao tiếp cực đơn giản trong sinh hoạt như “Come here”, “Let’s go”, “Give me the book”.
Việc này không cần hoàn hảo, chỉ cần đều đặn 10 – 15 phút mỗi ngày. Khi tiếng Anh xuất hiện nhẹ nhàng như một phần của cuộc sống, trẻ sẽ cảm thấy gần gũi hơn và tự nhiên muốn sử dụng ngôn ngữ này.
Học thông qua sở thích của trẻ
Học thông qua sở thích của trẻ là cách biến tiếng Anh thành “món đồ chơi” đúng gu, khiến trẻ tự tìm đến thay vì bị gọi đi học. Mỗi bé đều có một thế giới riêng: có bé mê xe cộ, có bé thích động vật, có bé lại say mê âm nhạc hay tô màu. Khi ba mẹ tận dụng đúng chủ đề mà con yêu thích, tiếng Anh không còn là bài vở mà trở thành một phần của niềm vui.
Nếu trẻ mê xe, hãy cho con xem các video tiếng Anh về xe cứu hỏa, xe tải, xe buýt và cùng con gọi tên các loại xe. Nếu trẻ thích động vật, những bộ sách tranh như Brown Bear, Dear Zoo hay flashcard có hình minh họa dễ thương sẽ giúp trẻ nhớ từ rất nhanh. Với trẻ thích âm nhạc, ba mẹ có thể bật những bài hát đơn giản như “Baby Shark”, “Walking Walking”, để con vừa nghe vừa vận động theo nhịp.
Ưu tiên nghe – nói trước khi đọc – viết
Ưu tiên nghe – nói trước khi đọc – viết giúp trẻ tiếp cận tiếng Anh theo đúng cách mà các em đã học tiếng Việt: nghe thật nhiều, bắt chước âm thanh, rồi mới dần hình thành câu từ. Đây là phương pháp đặc biệt phù hợp với trẻ nhỏ, khi khả năng bắt chước và ghi nhớ âm thanh còn rất mạnh.
Khi trẻ được nghe đều đặn qua bài hát, truyện tranh có giọng đọc, video hoạt hình hoặc hội thoại ngắn, não bộ sẽ quen với nhịp điệu, ngữ điệu và cách phát âm tự nhiên. Sau một thời gian, trẻ có xu hướng tự nhắc lại những cụm từ quen thuộc như “I’m hungry”, “Let’s play”, “Come here”, dù chưa hề được yêu cầu học thuộc.
Khi nghe và nói đã vững, việc đọc – viết trở nên nhẹ nhàng hơn rất nhiều vì trẻ đã có nền tảng ngôn ngữ trong đầu. Ngược lại, nếu bắt trẻ học chữ cái, ghép vần, ngữ pháp quá sớm, trẻ dễ chán, sợ sai và mất hứng. Bắt đầu bằng nghe – nói giống như đặt nền móng vững chắc, giúp tiếng Anh trở thành phản xạ trước khi trở thành bài tập.
Biến tiếng Anh thành trò chơi
Biến tiếng Anh thành trò chơi giúp trẻ học bằng cảm xúc tích cực thay vì bằng áp lực. Khi được chơi, trẻ chủ động hơn, ghi nhớ nhanh hơn và nhất là không còn cảm giác bị buộc phải ngồi vào bàn học. Trò chơi tạo ra môi trường tương tác liên tục, nơi trẻ phải nghe, nói và phản ứng, đây chính là cách học tự nhiên nhất.
Ba mẹ có thể bắt đầu với những trò cực dễ: tìm đồ vật theo yêu cầu tiếng Anh (Find something red), chơi Bingo từ vựng, lật thẻ matching hình – chữ, hoặc đoán từ qua hành động (charades). Trẻ thích vận động có thể chơi “Simon Says”, vừa chạy nhảy vừa luyện nghe lệnh: jump, clap, turn around.
Khi tiếng Anh hòa vào tiếng cười và sự hào hứng, não bộ trẻ tự động ghi nhớ sâu hơn. Điều quan trọng không phải trò chơi phức tạp tới đâu mà là sự đều đặn và không khí vui vẻ mà trò chơi tạo ra. Khi học là chơi và chơi là học, trẻ sẽ thích tiếng Anh một cách rất tự nhiên.
>> Xem thêm: 10 cách giúp con học giỏi toán lớp 1 đơn giản, dễ hiểu và nhớ lâu
Sử dụng phim – bài hát – truyện phù hợp độ tuổi
Sử dụng phim – bài hát – truyện phù hợp độ tuổi giúp trẻ tiếp nhận tiếng Anh theo cách nhẹ nhàng và giàu cảm xúc. Nội dung sinh động, hình ảnh đẹp, âm nhạc vui tai kích thích trí tò mò và khả năng ghi nhớ tự nhiên của trẻ. Đây cũng là cách đưa tiếng Anh vào đời sống hằng ngày mà không cần bàn học hay giáo trình khô cứng.
Với trẻ 2 – 4 tuổi, những chương trình có lời thoại ngắn, lặp lại nhiều như Peppa Pig, Super Simple Songs hay truyện tranh song ngữ nhiều hình sẽ phù hợp hơn cả. Độ tuổi này não bộ tiếp thu âm thanh rất nhanh, chỉ cần nghe đều vài phút mỗi ngày, trẻ đã có thể ghi nhớ nhiều cụm từ đơn giản.
Trẻ 5 – 7 tuổi có thể xem các phim hoạt hình dài hơn như Puffin Rock, Bluey, hoặc đọc truyện có câu văn ngắn như Oxford Reading Tree. Đây là giai đoạn trẻ bắt đầu đoán nghĩa qua ngữ cảnh, giúp khả năng hiểu tiếng Anh tăng mạnh dù từ vựng chưa nhiều.
Khi nội dung đúng độ tuổi, trẻ không bị quá sức, không thấy khó hiểu và dễ hòa mình vào nhân vật, câu chuyện. Điều này tạo cảm xúc tích cực – yếu tố quan trọng nhất để duy trì hứng thú với tiếng Anh lâu dài.
Cho trẻ tiếp xúc người nước ngoài hoặc giáo viên phát âm chuẩn
ho trẻ tiếp xúc với người nước ngoài hoặc giáo viên phát âm chuẩn giống như mở ra “cửa sổ âm thanh” mới, nơi trẻ được nghe tiếng Anh đúng ngữ điệu, đúng nhịp và đúng cách nhấn trọng âm. Với trẻ nhỏ, khả năng bắt chước âm thanh vô cùng mạnh; chỉ cần nghe đủ nhiều và đúng chuẩn, trẻ sẽ tự điều chỉnh phát âm theo một cách rất tự nhiên mà không cần quá nhiều lý thuyết.
Khi trò chuyện với thầy cô bản ngữ hoặc giáo viên có giọng chuẩn, trẻ không chỉ nghe rõ âm mà còn cảm nhận được nhịp điệu của câu nói, điều mà sách vở khó truyền tải. Một buổi nói chuyện ngắn, một trò chơi, hay thậm chí vài câu hỏi đơn giản như “What’s your name?” hay “Do you like apples?” đã đủ để trẻ thấy tiếng Anh “sống” và gần gũi hơn rất nhiều.
Tiếp xúc với người phát âm chuẩn cũng tăng mạnh sự tự tin. Trẻ hiểu rằng mình có thể giao tiếp và được hiểu, dù vốn từ chưa nhiều. Cảm giác “nói được – được trả lời lại” tạo ra sự phấn khích tích cực, từ đó trẻ tự chủ động muốn nói nhiều hơn. Đây là bước đệm quan trọng để tiếng Anh của trẻ phát triển tự nhiên, chuẩn xác và lâu dài.
Tạo thói quen đọc sách tiếng Anh song ngữ
Tạo thói quen đọc sách tiếng Anh song ngữ là cách nhẹ nhàng giúp trẻ làm quen với ngôn ngữ mà không cảm thấy quá tải. Sách song ngữ mang lại hai lợi ích cùng lúc: trẻ hiểu nội dung bằng tiếng Việt, đồng thời tiếp xúc tiếng Anh trong bối cảnh rõ ràng. Khi trẻ vừa xem tranh, vừa đọc câu tiếng Anh ngắn, vừa hiểu được ý nghĩa ngay lập tức, việc ghi nhớ từ vựng trở nên tự nhiên hơn rất nhiều.
Với trẻ 3 – 6 tuổi, những cuốn sách nhiều hình, câu văn lặp lại như Brown Bear, Brown Bear, Dear Zoo, hoặc bộ Peppa Pig song ngữ giúp trẻ dễ theo dõi và nhận diện từ. Trẻ lớn hơn có thể chuyển sang Oxford Reading Tree, sách truyện cổ tích song ngữ hoặc các series có cốt truyện đơn giản để tăng vốn từ và khả năng đoán nghĩa theo ngữ cảnh.
Quan trọng nhất là duy trì thói quen đọc đều đặn mỗi ngày, chỉ 5 – 10 phút cũng đủ tạo sự tiến bộ. Khi trẻ xem việc đọc sách tiếng Anh là một phần thú vị trong lịch sinh hoạt, kỹ năng ngôn ngữ sẽ phát triển ổn định mà không cần ép buộc hay tạo áp lực.
Ghi nhận nỗ lực thay vì sửa sai quá nhiều
Ghi nhận nỗ lực thay vì sửa sai quá nhiều giúp trẻ giữ được tinh thần thoải mái và dám thử nói tiếng Anh. Trẻ nhỏ rất nhạy với cảm xúc: chỉ cần bị chỉnh lỗi liên tục, các em dễ cảm thấy mình “nói sai”, “nói dở” và dần ngại mở miệng. Khi tâm lý sợ sai hình thành, trẻ sẽ tránh giao tiếp, dù thực ra khả năng của các em có thể tiến bộ rất nhanh nếu được động viên đúng cách.
Cách hiệu quả nhất là ưu tiên khen những điều trẻ làm được, dù nhỏ: phát âm đúng một từ, ghép được câu đơn, hiểu ý khi nghe, hay chỉ đơn giản là dám nói trước. Mối liên hệ tích cực giữa “mình nói – ba mẹ vui – mình làm được” tạo động lực mạnh hơn bất cứ bài tập nào. Khi trẻ cảm thấy thành công, não tiết ra dopamine – chất dẫn truyền thần kinh gắn với cảm giác hứng thú và học hỏi.
Điều này không có nghĩa là bỏ qua lỗi sai hoàn toàn. Thay vì ngắt lời sửa ngay, ba mẹ có thể nhắc lại câu đúng theo cách tự nhiên. Ví dụ, nếu trẻ nói: “He like apple”, ba mẹ đáp lại: “Yes, he likes apples. He likes apples a lot.” Trẻ nghe mẫu đúng và tự điều chỉnh sau một thời gian.
Ứng dụng học tiếng Anh đơn giản cho trẻ nhỏ
Ứng dụng học tiếng Anh đơn giản cho trẻ nhỏ giống như những “đồ chơi số” giúp trẻ làm quen với ngôn ngữ theo cách vui vẻ, nhẹ nhàng và tương tác nhiều. Khi học qua ứng dụng, trẻ vừa nghe – nói – chạm – xem, nên não bộ tiếp thu nhanh hơn so với cách học thụ động.
Với trẻ từ 3 – 6 tuổi, Lingokids là lựa chọn thân thiện nhờ hình ảnh sinh động, bài học ngắn và nhiều trò chơi luyện nghe – nói. Giao diện đơn giản giúp trẻ thao tác dễ dàng mà không cần người lớn hỗ trợ quá nhiều. Nếu ba mẹ muốn con luyện phát âm chuẩn, ứng dụng này cũng có phần nhận diện giọng nói để trẻ tự nghe lại và điều chỉnh.
Trẻ lớn hơn một chút có thể dùng RazKids, nơi mỗi câu chuyện đều có giọng đọc chuẩn và bài kiểm tra nhỏ cuối truyện. Trẻ được “lên level” khi hoàn thành nhiệm vụ, tạo cảm giác chinh phục rất rõ ràng. Đây là cách cực tốt để hình thành thói quen đọc tiếng Anh đều đặn.
Với những bé thích hình ảnh và sách, Oxford Owl cung cấp kho truyện miễn phí theo cấp độ. Trẻ nghe giọng đọc, xem tranh và tự đọc theo, giúp kỹ năng ngôn ngữ phát triển tự nhiên mà không áp lực.
Chia nhỏ thời gian học – ưu tiên học ngắn mà đều
Chia nhỏ thời gian học – ưu tiên học ngắn mà đều là bí quyết giúp trẻ tiếp thu tiếng Anh mà không mệt mỏi hay mất tập trung. Trẻ nhỏ thường chỉ giữ được sự chú ý trong 5 – 15 phút, vì vậy những buổi học kéo dài 30 – 45 phút dễ khiến các em chán, bỏ cuộc hoặc “nghe mà không vào”.
Cách hiệu quả hơn là biến tiếng Anh thành những “liều nhỏ” mỗi ngày: 10 phút nghe bài hát, 5 phút đọc truyện song ngữ, 7 phút chơi flashcard, 3 phút xem hoạt hình. Những hoạt động ngắn nhưng lặp lại đều đặn giúp não bộ tạo kết nối ngôn ngữ nhanh hơn. Nghiên cứu về học ngoại ngữ cho thấy học ngắn – đều – lặp lại giúp ghi nhớ từ vựng tốt hơn gấp 2 – 3 lần so với học dồn trong thời gian dài.
Tạo mục tiêu nhỏ để trẻ thấy mình tiến bộ
Tạo mục tiêu nhỏ để trẻ thấy mình tiến bộ giúp quá trình học tiếng Anh trở nên nhẹ nhàng và đầy động lực. Trẻ không cần những mục tiêu lớn như “nói tiếng Anh thành thạo”, điều đó quá xa và dễ gây nản. Điều trẻ cần là những bước tiến nhỏ, rõ ràng, có thể đạt được nhanh để cảm nhận niềm vui chiến thắng.
Mục tiêu nhỏ có thể rất đơn giản: học 3 – 5 từ vựng trong ngày, nói được một câu hoàn chỉnh, nghe hiểu một đoạn hội thoại ngắn, hoàn thành một cuốn truyện song ngữ mỏng, hay “lên một level” trong ứng dụng học tiếng Anh. Mỗi lần hoàn thành, trẻ có cảm giác mình đang tiến lên, và chính cảm giác này kích hoạt động lực giúp trẻ tự học mà không cần nhắc nhiều.
Theo các nghiên cứu về tâm lý học giáo dục, những mục tiêu nhỏ và cụ thể giúp trẻ tăng sự tự tin lên đến 40% so với mục tiêu mơ hồ. Khi trẻ cảm nhận được sự tiến bộ hằng ngày, não bộ ghi nhận thành công và tạo ra chuỗi phản hồi tích cực: “mình làm được → mình muốn làm tiếp”.
Ba mẹ làm gương – cùng học với con
Ba mẹ làm gương – cùng học với con tạo ra một hiệu ứng tâm lý rất mạnh mà nhiều phụ huynh thường bỏ qua. Trẻ nhỏ học bằng cách bắt chước, và sự bắt chước này mạnh đến mức có thể quyết định thái độ của trẻ với tiếng Anh. Khi ba mẹ chủ động nói tiếng Anh, nghe nhạc tiếng Anh, đọc sách tiếng Anh hoặc đơn giản là cùng con xem một đoạn hoạt hình 5 phút, trẻ sẽ cảm nhận rằng ngôn ngữ này thú vị và “gần gũi như ba mẹ”.
Không khí học chung giúp trẻ bớt áp lực. Khi thấy ba mẹ cũng tập phát âm, cũng quên từ, cũng mắc lỗi rồi sửa lại, trẻ hiểu rằng sai là bình thường. Điều này loại bỏ nỗi sợ sai — rào cản lớn nhất khiến trẻ ngại nói tiếng Anh. Một câu nói vui như “Ba/mẹ cũng đang học giống con nè!” có thể khiến trẻ tự tin gấp nhiều lần.
Nhiều khảo sát cho thấy khi ba mẹ đồng hành, thời gian trẻ duy trì hứng thú học tiếng Anh tăng khoảng 30 – 40%. Chỉ cần dành 10 – 15 phút mỗi ngày: đọc sách song ngữ cùng con, cùng hát một bài tiếng Anh, cùng chơi một trò luyện từ vựng, trẻ sẽ cảm nhận được sự kết nối và động lực tích cực.
Gợi ý độ tuổi vàng để cho con học tiếng Anh
Độ tuổi vàng để cho con học tiếng Anh thường được chia theo cách trẻ phát triển ngôn ngữ tự nhiên. Mỗi giai đoạn có đặc điểm nhận thức riêng, và khi ba mẹ chọn đúng cách tiếp cận, trẻ sẽ học nhanh mà không hề cảm thấy áp lực.
Dưới 3 tuổi: nghe – phản xạ
Dưới 3 tuổi là giai đoạn não bộ của trẻ hấp thu âm thanh nhanh nhất, vì vậy cách hiệu quả nhất để học tiếng Anh ở tuổi này là nghe thật nhiều để hình thành phản xạ tự nhiên. Trẻ chưa cần hiểu nghĩa ngay lập tức; việc quan trọng là để tai quen với âm điệu, nhịp nói và cách phát âm chuẩn.
Ba mẹ có thể bật nhạc thiếu nhi tiếng Anh khi con chơi, cho con nghe truyện có giọng đọc chậm, hoặc xem những đoạn hoạt hình ngắn như Baby Einstein, Cocomelon, Super Simple Songs. Những nội dung này lặp lại nhiều, câu ngắn, âm rõ ràng, rất phù hợp với thính giác của trẻ nhỏ.
Ngoài nghe, trẻ dưới 3 tuổi cũng thường bắt chước âm thanh theo bản năng. Khi ba mẹ dùng những câu đơn giản như “Come here”, “Bye-bye”, “Thank you”, trẻ sẽ dần lặp lại và tạo phản xạ giống như khi học tiếng Việt. Điều này giúp trẻ phát âm tự nhiên mà không cần “học” theo nghĩa truyền thống.
3 – 6 tuổi: từ vựng, câu ngắn, trò chơi
Ở giai đoạn 3 – 6 tuổi, trẻ bắt đầu biết ghi nhớ có chủ đích, hiểu ngữ cảnh tốt hơn và đặc biệt là rất thích vận động. Đây chính là thời điểm lý tưởng để giới thiệu từ vựng, câu ngắn và các trò chơi tiếng Anh giúp trẻ vừa học vừa chơi.
Trẻ ở tuổi này ghi nhớ tốt nhất khi hình ảnh – âm thanh – hành động đi cùng nhau. Vì vậy, ba mẹ có thể dùng flashcard nhiều hình minh họa, xem hoạt hình có câu thoại đơn giản (Peppa Pig, Bluey), hoặc đọc sách tranh song ngữ. Những từ vựng quen thuộc như màu sắc, con vật, đồ vật, thức ăn là lựa chọn phù hợp nhất, vì trẻ dễ liên hệ với cuộc sống hằng ngày.
Học qua trò chơi là yếu tố không thể thiếu. Những trò như Bingo từ vựng, Simon Says, tìm đồ vật theo mô tả (Find something yellow), đoán từ qua hành động (charades) giúp trẻ vận động, cười vui và sử dụng tiếng Anh một cách tự nhiên. Các trò chơi này biến tiếng Anh thành hoạt động hấp dẫn, trẻ không nhận ra mình đang học nhưng lại ghi nhớ rất nhanh.
6 – 10 tuổi: đọc sách, viết câu đơn, giao tiếp thực tế
Ở giai đoạn 6–10 tuổi, trẻ đã phát triển khá tốt về ngôn ngữ, khả năng suy luận và chú ý, nên đây là thời điểm thích hợp để đọc sách tiếng Anh đơn giản, viết câu ngắn và tăng hoạt động giao tiếp thực tế. Mọi kỹ năng ở giai đoạn này đều được xây dựng dựa trên nền tảng nghe – nói từ những năm trước, giúp trẻ tiến bộ nhanh mà không cảm thấy áp lực.
Đọc sách là bước mở rộng vốn từ và khả năng hiểu ngữ cảnh. Những bộ sách theo cấp độ như Oxford Reading Tree, RazKids, Usborne First Reading giúp trẻ đọc từng câu ngắn, dễ hiểu, có tranh minh họa hỗ trợ. Khi đọc đều 10 – 15 phút mỗi ngày, trẻ có thể tăng vốn từ 20 – 40 từ/tuần mà không cần học thuộc lòng.
Viết câu đơn là kỹ năng tiếp theo nên được giới thiệu. Trẻ có thể bắt đầu với các mẫu câu quen thuộc từ đời sống như “I like…”, “I can…”, “This is…”, “I see…”. Khi trẻ có thể tự viết vài câu mô tả đồ vật, thời tiết hoặc hoạt động hằng ngày, các em sẽ hiểu rõ hơn cách cấu thành một câu tiếng Anh đúng ý.
Giao tiếp thực tế giúp củng cố phản xạ và tạo sự tự tin. Các hoạt động như đóng vai mua hàng, giới thiệu bản thân, tả đồ vật, làm dự án nhóm nhỏ hay tham gia câu lạc bộ tiếng Anh đều rất hiệu quả.
Trên 10 tuổi: nền tảng ngữ pháp, giao tiếp – thuyết trình
Ngữ pháp ở tuổi này không cần dạy theo kiểu công thức khô khan, mà nên gắn với những câu trẻ đã quen thuộc từ trước. Khi trẻ hiểu vì sao phải thêm s trong “he likes”, vì sao dùng “is/are”, hoặc cách dùng thì hiện tại đơn, quá khứ đơn… các em sẽ viết câu chắc chắn hơn và tự tin khi làm bài trên lớp. Đây là nền tảng cần thiết để tránh “hổng” kiến thức sau này.
Giao tiếp thực tế cũng nên được phát triển mạnh trong giai đoạn này. Trẻ có thể tham gia câu lạc bộ tiếng Anh, nói chuyện với giáo viên nước ngoài, làm nhiệm vụ đóng vai, thảo luận nhóm hoặc giới thiệu về sở thích cá nhân. Đây là cách tốt nhất để rèn phản xạ nói và sử dụng từ vựng linh hoạt hơn.
Thuyết trình bằng tiếng Anh là bước nâng cao hơn nhưng rất hiệu quả. Trẻ có thể bắt đầu từ những bài 1 – 2 phút: giới thiệu bản thân, mô tả một quyển sách, nói về chuyến đi gần nhất. Khi đứng trước nhóm nhỏ và trình bày, trẻ phát triển đồng thời sự tự tin, khả năng diễn đạt và vốn từ vững chắc.
Lưu ý để trẻ thích tiếng Anh lâu dài
Lưu ý để trẻ thích tiếng Anh lâu dài thường nằm ở cách đồng hành và tạo cảm xúc tích cực trong suốt hành trình học. Kỹ năng ngôn ngữ phát triển theo thời gian, nhưng thái độ tích cực mới là thứ giúp trẻ gắn bó lâu bền. Dưới đây là những điểm quan trọng cần ghi nhớ.
Không so sánh con với bạn khác
Mỗi đứa trẻ có tốc độ tiếp thu, khả năng tập trung và sở thích riêng. Khi bị đem ra so sánh – “bạn nói hay hơn”, “bạn học nhanh hơn”, “con phải được như bạn A” – trẻ dễ hình thành cảm giác mình “kém”, “không giỏi”, hoặc “không đủ tốt”. Những cảm xúc tiêu cực này bám rất lâu và trực tiếp làm giảm hứng thú học.
Nhiều khảo sát giáo dục chỉ ra rằng trẻ bị so sánh thường giảm động lực nội tại và mất tự tin, trong khi trẻ được tập trung vào tiến bộ của chính mình lại có xu hướng kiên trì hơn gấp nhiều lần. Với tiếng Anh, điều này càng rõ: trẻ cần sai – cần thử – cần nói bừa để học, nhưng nếu sợ bị đánh giá so với bạn khác, trẻ sẽ ngại nói và thu mình lại.
Không ép học theo kiểu “nhồi nhét”
Trẻ nhỏ có khoảng chú ý ngắn, và não bộ của các em học tốt nhất thông qua trải nghiệm nhẹ nhàng, lặp lại ngắn hạn thay vì học dồn trong thời gian dài.
Khi bị bắt ngồi học quá lâu, trẻ dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, khó chịu hoặc chống đối. Nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ bị ép học thường ghi nhớ kém hơn và nhanh mất hứng thú, trong khi những trẻ được học theo từng “liều nhỏ” 10 – 15 phút lại tiếp thu hiệu quả hơn. Học nhồi nhét còn làm giảm động lực duy trì việc học ngoại ngữ.
Cách tiếp cận đúng là chia nhỏ thời gian và xen kẽ hoạt động: 10 phút xem hoạt hình tiếng Anh, 5 phút đọc truyện song ngữ, 7 phút chơi trò đoán từ hoặc vận động theo bài hát. Điều này không chỉ phù hợp với sự phát triển của trẻ, mà còn biến việc học thành những khoảnh khắc thú vị trong ngày.
Không bắt con phát âm hoàn hảo ngay lập tức
Ở giai đoạn đầu, điều quan trọng nhất không phải là từng âm phải tròn vành rõ chữ, mà là trẻ có đủ can đảm để mở miệng nói. Ngôn ngữ luôn bắt đầu bằng sự thử nghiệm — trẻ nói sai, nghe lại, rồi tự điều chỉnh dần theo thời gian. Đây cũng chính là cách trẻ đã học tiếng Việt trước đó.
Nếu ba mẹ chỉnh lỗi quá nhanh hoặc quá kỹ, trẻ dễ cảm thấy “mình nói dở”, từ đó ngại nói, ngại thử. Tâm lý sợ sai là rào cản lớn nhất trong học ngoại ngữ. Thực tế, kể cả người bản ngữ cũng có vùng giọng khác nhau, nên việc trẻ chưa phát âm chuẩn ngay từ đầu hoàn toàn bình thường.
Luôn duy trì sự vui vẻ – nhẹ nhàng
Nếu mỗi buổi học trở thành cuộc chiến “ngồi yên – tập trung – làm bài”, trẻ sẽ hình thành phản xạ né tránh. Ngược lại, khi ba mẹ giữ không khí thoải mái, trẻ thấy tiếng Anh không phải nhiệm vụ mà là một phần thú vị của ngày. Những hoạt động như đọc truyện song ngữ trước khi ngủ, xem hoạt hình 10 phút sau giờ chơi, hay chơi trò tìm đồ vật bằng tiếng Anh đều tạo ra trải nghiệm học tự nhiên.
Tâm lý nhẹ nhàng cũng giúp trẻ dám thử và dám sai. Khi biết mình không bị trách hay la mắng nếu nói sai một từ, trẻ sẽ chủ động sử dụng tiếng Anh nhiều hơn. Việc học vì thích luôn bền vững hơn học vì bị buộc phải làm.
Chọn tài liệu đúng độ tuổi
Chọn tài liệu đúng độ tuổi giúp trẻ tiếp xúc tiếng Anh theo cách nhẹ nhàng, vừa sức và tạo được cảm giác “mình hiểu được”, từ đó duy trì hứng thú học lâu dài. Mỗi độ tuổi có khả năng chú ý, vốn từ và cách xử lý ngôn ngữ khác nhau, nên việc chọn sai tài liệu có thể khiến trẻ nản hoặc cảm thấy quá khó.
Với trẻ 3 – 6 tuổi, những tài liệu giàu hình ảnh, câu ngắn và nội dung lặp lại là lựa chọn lý tưởng. Các bộ sách như Brown Bear, Brown Bear, Dear Zoo, Peppa Pig song ngữ hay ứng dụng Lingokids phù hợp vì trẻ học tốt nhất qua tranh và âm thanh.
Giai đoạn 6 – 10 tuổi, trẻ bắt đầu đọc hiểu tốt hơn và có thể theo truyện theo cấp độ như Oxford Reading Tree, RazKids, Usborne First Reading. Những tài liệu này giúp trẻ đọc từng câu đơn giản, hiểu ngữ cảnh mà không bị quá tải từ mới.
Trên 10 tuổi, trẻ có thể tiếp nhận nội dung phức tạp hơn như truyện dài, video vlog kèm phụ đề, sách luyện ngữ pháp cơ bản hoặc các bài đọc mở rộng. Mức độ thử thách vừa phải giúp trẻ phát triển vốn từ và kỹ năng diễn đạt tự nhiên hơn.
Câu hỏi làm sao để con thích học tiếng Anh không còn khó khi ba mẹ kiên nhẫn, đồng hành nhẹ nhàng và duy trì môi trường ngôn ngữ đều đặn mỗi ngày. Khi con cảm nhận được sự hỗ trợ và sự hứng thú từ ba mẹ, tiếng Anh sẽ không còn là môn học mà trở thành kỹ năng con chủ động muốn khám phá. Đây chính là bước khởi đầu bền vững để con tự tin sử dụng ngoại ngữ trong tương lai.
Vương Nhung FPT Schools
